چگونه میتوان سن را در شناسنامه تغییر داد ؟

کابر محترم سلام
لطفا متن زیر را کامل مطالعه بفرمایید
نحوه مراجعه و چگونگی اقدام جهت تغییر سن شناسنامه:
الف-  متقاضی برای اصلاح تاریخ تولد می بایست به دبیرخانه کمیسیون تشخیص سن اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه خود مراجعه و مدارک لازم را تسلیم و رسید آنرا دریافت نماید .
ب-  تاریخ تشکیل جلسه رسیدگی توسط دبیرخانه کمیسیون تشخیص سن محل صدور شناسنامه به خواهان ( متفاضی ) ابلاغ خواهد شد .
ج-  درخواست کننده ( خواهان ) مکلف است در وقت تعیین شده با در دست داشتن شناسنامه عکسدار در کمیسیون تشخیص سن حاضر شود .
د-  در صورت عدم حضور خواهان چنانچه پرونده آماده برای اظهار نظر باشد کمیسیون تصمیم لازم را اتخاذ خواهد نمود و در غیر اینصورت درخواست وی رد می شود . لیکن خواهان می تواند درخواست مجدد به کمیسیون تسلیم نماید .
ج-  کمیسیون می تواند در صورت لزوم صاحب سند را جهت معاینه و تعیین سن به پزشکی قانونی معرفی نماید .
ه – تصمیم کمیسیون تشخیص سن قابل اعتراض نخواهد بود .
و-  تصمیم کمیسیون تشخیص سن به متقاضی ( خواهان ) ابلاغ می شود .
ی-  در صورت عدم مؤافقت کمیسیون با تغییر تاریخ تولد صاحب سند درخواست مجدد پذیرفته نخواهد شد .
ن-  اجرای تصمیم کمیسیون تشخیص سن در اسناد سجلی و شناسنامه مستلزم درخواست کتبی ( متقاضی ) خواهد بود .
آموزش عملی تغییر سن
اششخـاص از این طریق می توانند در خواست اضافه شدن و کم شدن سن خود را داشته باشند. برای مثال شخصی ادعا می کند که در شناسنامه سن وی ۳۰ سـال می باشد ولی در واقع سن وی ۳۸ سـال دارد. یا اینکه مدعی است سن وی در شناسنامه ۳۷ سـال است در حالی که به واقع وی ۳۰ ساله می باشد. در هر صورت وی خواهـد توانست از این طریق اقدام به اصلاح سن خود نماید. مورد دوم حالتی می باشد که سن شخـص کمتر از ۵ سال، با سن ادعایی وی اختلاف دارد، در این مورد شخـص باید به محکمه رجوع نماید و بر حسب تشریفات ویژه نسبت به تقدیم شکایت و طرح اختلاف اقدام نماید. این روزها اکثر مردم به علت های مثل استخدام، وصلت و امثال آن تمایل به کم شدن سن شناسنامه ای خود دارند اما این به منزله نفی مسائلی واقعی که سن فردی کمتر از سن شناسنامه ای وی است نیست ولی می بایست دقت داشت که تغییر سن چه در دادگستری یا کمیسیون مربوطه اداره ثبت احوال خیلی سخت می باشد.
از کجا می بایست آغاز نمود؟
پیش از هر چیز می بایست دانست چنان چه فردی مدعی تغییر سن کمتر از پنج سـال می باشد بر حسب رای وحدت رویه ۵۹۹ مورخ ۷۴/۴/۲۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور می بایست شکایت خود را به طرفیت اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه، تقدیم محکمه نماید بـعد اولا تغییر سن کمتر از ۵ سـال در صلاحیت محکمه صدور شناسنامه متقاضی می باشد و ثانیا خوانده شکایت، اداره ثبت احوال صادر کننده شناسنامه متقاضی است و ثالثا رای محکمه بدوی قابل اعتراض در محکمه تجدید نظـر استان می باشد و رای مذکور قطعی می باشد. اگر فردی یک مرتبه تقاضـای تغییر سن را تقدیم محکمه نماید و رای قطعی در زمینه رد ادعای متقاضی صادر گردد (حکم به رد دعوی) توانایی مجـدد طرح شکایت برای همیشه وجود ندارد. در اصطلاح حقوقی به آن اعتبار امر مختومه گفته می شود.
نمونه شکایت کم شدن سن (کمتر از ۵ سال)
برگ شکایت به محکمه عمومي
مشخصات طرفين نام نام خانوادگى نام پدر شغل محل اقامت
شهر – خيابان -كوچه – شماره –پلاك
خواهان: (کسی که درخواست را مطرح میکند)
خوانده:  اداره ثبت احوال
محل اقامت خواهان:
وكيل يا نماينده قانونى:
تعيين خواسته وبهاي آن:  ابطال شناسنامه شماره و تقاضاي صدور شناسنامه جديد با مشخصات واقعي خواهان
دلايل ومنضمات شکایت : كپي مصدق ۱ -شناسنامه ۲ – استشهاديه دائر بر اينكه خواهان از شناسنامه خواهر يا برادر متوفي خود بهره گیری مي كند . ۳ –جلب نظـر پزشكي قانوني دائر برتعيين سن واقعي او
رياست محترم محکمه عمومي شهرستان “نام شهرستان محل اقامت خواهان”
با سلام احتراماً به استحضار مي رساند:
شناسنامه اي كه كپي مصدق آن تقديم شده است و درحال حاضر خود نيز از آن بهره گیری و بهره برداري مي كنم شناسنامه واقعي اينجانب نمي باشد بلكه متعلق به برادر متوفي بنده است كه والدين اينجانب به لحاظ بي سوادي يا شايد علاقه ، حاضر به ابطال آن نشده و چند سـال بعد كه اينجانب دیده به جهان گشود م آنرا به من اختصاص دادند فاز این رو با دقت به اينكه سن واقعي اينجانب با سن مندرج در شناسنامه گوناگـون بوده با جلب نظـر خبرة پزشكي قانوني صدور حكم به ابطال مدرک سجلي شماره و اصدار شناسنامه جديد با مشخصات واقعي اينجانب مورد استدعمی باشد.
محل امضاء – مهر – انگشت
علت های مورد نیاز برای کم شدن سن در شناسنامه
همان گونه که گفته شد تاییـد این که سن واقعی کمتر از سن شناسنامه ای است امری سخت می باشد در این زمینه می توان به شهادت شهود و ارجاع به پزشکی قانونی برای تشخیص سن واقعی استناد نمـود می بایست دقت داشت که بر حسب ماده۲۴۱ قانون آیین محاکمه مدنی ارزش شهادت شهود با محکمه می باشد.
نمونه رای کم شدن سن شناسنامه
در پرونده پیش‌ رو خواهان پرونده به دوطرف خوانده دعوا، یعنی اداره ثبت احوال تهران، شکایتی را تنظیم نموده است. وی عنوان شکایت تقدیمی خود را ابطال مدرک سجلی شماره ۱۳۳۷۴/۱۳ و صدور شناسنامه تازه اعلام کرده است. خواهان پرونده در شکایت تقدیمی خود به محکمه اعلام نموده است که در وقـت تولدش والدیـن وی به علت فقدان اداره ثبت احوال در محل تولد وی ، مبادرت به دریـافت شناسنامه نمی‌ نمایند؛ ولی دو سـال بعد که مالـک فرزند دیگری می‌شوند برای او شناسنامه می‌گیرند ولی متأسفانه فرزند دوم پـس از مدت کوتاهی از وقـت تولد خود می‌میرد و والدیـن خواهان اختلاف به علت نداشتن اطلاع ضـروری از قوانین موجود، شناسنامه فرزند دوم را برای خواهان اختلاف مورد بهره گیری قرار می دهند. او در نهایت خواستار ابطال شناسنامه اخیر و صدور شناسنامه تازه بوسیـله محکمه شده است. شایان ذکر است که خواهان اختلاف در قسمـت مرتبط به ضمایم و علت های که اثبات‌ کننده ادعای مطرح‌ شده وی می باشد، رونوشت تأیید شده تقاضـای معاینه پزشکی قانونی و ضمناً رونوشت تایید شده استشهادیه‌ تنظیم‌شده را درج کرده می باشد.
رسیدگی محکمه بدوی: در ادامه پـس از تکمیل محتویات شکایت و پرونده مرتبط به آن، پرونده مذکور به شعبه‌ای از محکمه حقوقی فرستاده می‌شود. در آن شعبه پـس از ثبت پرونده یادشده، قاضی محکمه با ملاحظه پرونده فوق، دستور مشـخص وقت جلسه بازبینـی را به مدیر دفتر خود خواهد داد. در ادامه دفتردار هم وقت جلسه بازبینـی را مشـخص و آن موعد را در استـایل یک اخطاریه می‌ فرستد که در موعد رسیدگی، خواهان دعوا، اظهارهای خود را مستند به شکایت ، تقدیم و عین آن را در محکمه اظهار نمود. بعد نماینده اداره ثبت احوال استان تهران به عنوان خوانده پرونده، به دفاع از این نهاد پرداخت و در این زمینه اعلام نمـود که نظـر به رسمیت مدرک مورد اختلاف و ضمناً بهره گیری مکرر و مستمر خواهان اختلاف از شناسنامه یادشده در طی سالیان متمادی مستندا به مواد ۱۵ و ۱۶ قانون ثبت احوال در هنگام صدور شناسنامه مقوله دعوا، همه تشریفات قانونی از جمله تصدیق و گواهی دو شخـص شهود واقعه تمام و کمال صورت گرفته است. به این ترتیب مستند به بند ۱ ماده ۸۴ قانون آیین محاکمه محکمه ‌های عمومی و انقلاب در کارها مدنی مصوب سـال ۱۳۷۸، تقاضای رد دعوای خواهان پرونده از طرف نماینده خوانده ارائه شده است. بعد شهود مورد استناد خواهان اختلاف در جلسه بازبینـی حاضر و پـس از سوگند خوردن، اظهارهای خواهان اختلاف را عینا اثبات و تصدیق نمودند؛ ولی خوانده اختلاف در جرح شهود اقدامی به عمل نیاورد. در انتها بعد از تنظیم صورت‌جلسه بوسیـله محکمه محترم و امضای آن بوسیـله دو طرف دعوای فوق، قاضی محکمه ختم بازبینـی را اعلام و مبادرت به اعلام رأی نمود.
رأی بدوی: در این رای ذکر است:«در زمینه شکایت خانـم شهین… فرزند عبدالله به دو طرف خوانده دعوا، اداره ثبت احوال تهران به خواسته ابطال مدرک سجلی به شماره ۱۳/۱۳۳۷۴ و صدور شناسنامه تازه، محکمه با دقت به فقدان دلایل موجه و ضـروری و آماده نکردن شهود ادعایی و با دقت به اینکه نظـر به رسمیت مدرک متنازع‌فیه و بهره گیری مکرر و مستمر خواهان از شناسنامه مزبور در طی سالیان متمادی مستند به مواد ۱۵ و ۱۶ قانون ثبت احوال در وقـت صدور شناسنامه مقوله دعوا همه تشریفات قانونی از جمله تصدیق و گواهی دو شخـص شهود واقعه تمام و کمال صورت گرفته است، به این ترتیب محکمه رأی به بی‌حقی خواهان صادر می‌کند. رأی صادره حضوری و ظرف مدت ۲۰ روز بعد از ابلاغ قابل تجدید نظـر در محاکم تجدید نظـر استان تهران می باشد. »
محاکمه محکمه تجدیدنظـر : در ادامه خانـم شهین در مهلت قانونی نسبت به رأی فوق به‌علت بی‌توجهی به دلایل از جمله پزشکی قانونی و ندادن مهلت برای آماده کردن شهود، تقاضای تجدید نظـر نمود. در لایحه تقدیمی خواهان اختلاف آمده است که محکمه به نظـر یه پزشکی قانونی که سن بنده را ۵۰ سـال معین کرده، توجهی نکرده است، ضمناً شهادت‌ نامه‌ای نیز پیوست لایحه است که ۴ نفر از آشنایان به صحت اظهارات اینجانب شهادت داده‌اند. شعبه محکمه تجدید نظـر در نهایت با بازبینی همه اوراق و محتویات پرونده و رأی صادره از شعبه بدوی محکمه حقوقی به این شرح مبادرت به صدور رأی خود نمود: «در زمینه تجدید نظـر خواهی تجدید نظـر خواه دعوا، خانـم شهین… فرزند عبدالله به دو طرف تجدید نظـر خواه، اداره ثبت احوال به خواسته ابطال مدرک سجلی به شماره ۱۳۳۷۴/۱۳ و صدور شناسنامه تازه، محکمه با دقت به لایحه تقدیمی تجدید نظـر خواه به این شرح که نامبرده در سـال ۱۳۳۵ به دنیا آمده است و در آن وقـت به علت وجود ثبت احوال و مـوارد و سختی راه و نداشتن اطلاع و آگاهی والدینش شناسنامه برای او دریـافت نشده است و پـس از دو سـال یعنی سـال ۱۳۳۷ که والدینش مالـک فرزند پسری می‌شوند و برای وی شناسنامه دریـافت می‌کند که در حدود کمتر از یک سال نوزاد مزبور فوت می‌کند و بدون ابطال مدرک سجلی دریـافت شده، آن را به خواهان اختصاص می‌دهند. ضمناً شهادت شهود و اظهارات والدینش و ضمناً اظهارات خوانده و نظـر یه پزشکی قانونی که سن خواهان را ۵۰ سـال تمام مشـخص کرده است، دعوای خواهان را وارد دانسته و مستندا به مواد ۱۲۵۷ قانون مدنی و مواد ۲۲۹ و ۲۳۰ از قانون آیین محاکمه محکمه ‌های عمومی و انقلاب در کارها مدنی و ماده ۱ قانون ثبت احوال، رأی به ابطال مدرک سجلی به شماره شناسنامه ۱۳ و الزام خوانده به صدور شناسنامه تازه با مشـخص سن اعلامی از طرف پزشک قانونی صادر و اعلام می‌کند. رای صادره حضوری و قطعی می باشد. »
کم شدن سن زیـادتر از ۵ سال
اما چنان چه کسی مدعی است که سن واقعی وی بیش از ۵ سـال با سن شناسنامه ای فرق دارد بر حسب ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و ممانعـت از تزلزل آن ها مصوب ۶۷/۱۱/۱۳ در صلاحیت کمیسیون ۵ نفره اداره ثبت احوال می باشد.
‌ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون تغییر تاریخ تولد افـراد ممنوع می باشد.
‌تبصره – مالـک شناسنامه فقط یک مرتبه در طول عمر و چنان چه که اختلاف سن واقعی با سن مندرج در اسناد سجلی به تشخیص کمیسیونی‌ مرکب از فرماندار یا بخش دار، رئیس اداره ثبت احوال محل و پزشک منتخب، مدیر علت ازمان بهداری استان و رئیس شورای اسلامی شهر و یا بخش‌ محل صدور شناسنامه و با عضویت و ریاست قاضی محکمه صالحه محل تشکیل می شود بیشتر از پنج سـال باشد می‌تواند سن خود را تغییر دهد.
‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دوم بهمن ماه یک هزار و سیصد و شصت و هفت مجلس شورای‌اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۷/۱۱/۱۲ به تأیید شورای نگهبان شده است. در گام اول متقاضی می بایست به کمیسیون مذکور اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه رجوع نماید و ساختـار تقاضـای بازبینـی از کمیسیون تشخیص سن را تکمیل نماید.
علاوه بر تکمیل این ساختـار مدارک پایین مورد نیاز می باشد:
۱- تقاضـای کتبی مالـک سند یا ولی قانونی در برگ ویژه (فرم شماره ۸).
۲ – عرضه اصل شناسنامه عکس دار و عکس آن .
۳- یک قطعه تصویر جدید تازه.
۴- اصل و تصویر رأی پیشرفت برای افـراد کمتر از ۱۸ سـال که شخصا” رجوع می‌نمایند.
۵- اصل تصویر اسناد مرتبط به قیم یا وصی برای اششخـاص تحت سرپرستی .
۶- فیش بانکی حسب تعرفه جاری نزد هر یک از شعب بانک ملی ایران بنام سازمان ثبت احوال کشور .
بعد از ثبت تقاضـای تاریخ تشکیل جلسه به متقاضی اعلام خواهد شد و در جلسه مذکور اظهارات و دفاعیات وارث وی، از طرف اعضای کمیسیون سنجیده و بازبینی خواهد شد و موقعی نیاز متقاضی به پزشکی قانونی برای تشخیص سن واقعی ارسال می شود. در انتها نظـر کمیسیون قطعی و قابل اعتراض نمی باشد و دوباره این تقاضـای قابل طرح در کمیسیون نمی باشد.